Pjereta “zë një vend me rëndësi në krijimtarinë e Balzakut se është i vetmi roman në të cilin autori nxjerr në pah dy héronj të varfër (Pjereta dhe Brigoi) por që janë të pasur në ndjenja e të pajisur me tipare të bukura morale: në zemrat e tyre të delira rritet e lulëzon mirësia dhe dashuria pa interes.

Në apartamentin e Jozef K – së, një nëpunës i rregullt banke, paraqiten dy policë me një urdhër – arresti për një krim të pacaktuar që paska kryer. Jozefi flet për këtë “faj” me zonjën Grubah, qiradhënësen, dhe zonjushën Byrstner, fqinjën. Nuk kalon shumë dhe K – ja thirret në një gjykatë të mbushur plot me njerëz, ku merret në pyetje nga një hetues dhe ku debaton ashpër me gjykatësin.

Një eksperiment që doli me sukses, një prozë moderne që lidh thellësinë filozofike dhe depërtimin filozofik rreth kuptimit të jetës, – një model sesi jeta nuk arrin të sfidojë përballë vdekjes por njëherësh është edhe një udhëtim i fuqishëm letrar në mendjet e lexuesve të çdo kohe. Prandaj, është listuar si vlerë e përhershme letrare dhe rekomandohet në shkolla dhe auditore universitetesh…

Fitzgeraldi njihet si shkrimtari më i shquar i letërsisë amerikane që ilustroi me veprën e tij Epokën e Jazz-it. I njohur te lexuesi shqiptar përmes romaneve të tij (Getsbi i madh, Kjo anë e parajsës, E magjishme është nata dhe Të bukur dhe të mallkuar), tashmë i ofrohet edhe krijimtaria e tij në prozën e shkurtër, ku, praktikisht, Fitzgerald-i arriti kulmin e letërsisë së tij me portretimin e jetës moderne amerikane.

Është vënë shpesh në dukje se tema e Robinsonit te Defoeja nuk ishte vetëm një histori, por “instrumenti i një kërkimi”: kërkim që niset prej ishullit të shkretë [déserte], dhe që mëton të rindërtojë origjinat dhe rendin rigoroz të punëve dhe të arritjeve që mbërrijnë me kohën. Por është e qartë që kërkimi është dyfish i shtrembëruar. Nga njëra anë, imazhi i origjinës presupozon atë çka mëton të ngjizë (shiko gjithë atë çka Robinsoni ka nxjerrë nga relikti). Nga ana tjetër, bota e riprodhuar duke u nisur nga kjo origjinë është e barazvlefshmja e botës reale, domethënë ekonomike, ose e botës ashtu siç do të ishte, e tillë siç do të duhej të ishte po të mos kish seksualitet (shiko eliminimin e çdo seksualiteti te Robinsoni i Defoesë). Mos duhet atëherë të konkludojmë se seksualiteti është i vetmi parim fantastik i aftë për të devijuar botën nga rendi ekonomik rigoroz ku e fikson origjina?