Pjereta “zë një vend me rëndësi në krijimtarinë e Balzakut se është i vetmi roman në të cilin autori nxjerr në pah dy héronj të varfër (Pjereta dhe Brigoi) por që janë të pasur në ndjenja e të pajisur me tipare të bukura morale: në zemrat e tyre të delira rritet e lulëzon mirësia dhe dashuria pa interes.

Është vënë shpesh në dukje se tema e Robinsonit te Defoeja nuk ishte vetëm një histori, por “instrumenti i një kërkimi”: kërkim që niset prej ishullit të shkretë [déserte], dhe që mëton të rindërtojë origjinat dhe rendin rigoroz të punëve dhe të arritjeve që mbërrijnë me kohën. Por është e qartë që kërkimi është dyfish i shtrembëruar. Nga njëra anë, imazhi i origjinës presupozon atë çka mëton të ngjizë (shiko gjithë atë çka Robinsoni ka nxjerrë nga relikti). Nga ana tjetër, bota e riprodhuar duke u nisur nga kjo origjinë është e barazvlefshmja e botës reale, domethënë ekonomike, ose e botës ashtu siç do të ishte, e tillë siç do të duhej të ishte po të mos kish seksualitet (shiko eliminimin e çdo seksualiteti te Robinsoni i Defoesë). Mos duhet atëherë të konkludojmë se seksualiteti është i vetmi parim fantastik i aftë për të devijuar botën nga rendi ekonomik rigoroz ku e fikson origjina? 

Historia e një perandori të pamëshirshëm, çnjerëzor i cili shkaktoi vuajtje të shumta mbi popullin e tij. Njihuni me historinë e Kaligulës, perandorit të Romës.

Kjo vepër është ndërtuar mbi një letër reale që Franz Kafka ia nisi të atit, por që nuk e lexoi kurrë dhe falë Maks Brodit, lexuesi ka edhe në ditët tona një histori të rrallë të marrëdhënies mes babait dhe djalit, e cila shkon deri në detajet më të thella të këtij raporti.

Në novelat “Mërgimi dhe mbretëria” shpalosen si me magji fërgëllima e shpirtit njerëzor dhe përshkrimi i natyrës, harmonia dhe përkohësia, hijeshia e rruzullimit dhe brenga e muzgut magjiplotë. Thurja e një vepre të këtillë, që do t’i bënte mrekullisht ballë kohës dhe brezave, nga e cila rrëzëllijnë krejt natyrshëm kumte jete, do ta ngjiste mbrujtusin e saj mjeshtëror më 1957, në kreshtën kurorëzuese të Çmimit “Nobel”.

Sikundër nënkuptohet nga titulli, Garcia Márquez ka shkruar roman për dashurinë, për dashurinë me të gjitha fytyrat e saj: dashuri rinore, dashuri bashkëshortore, dashuri romantike, dashuri të mishit, dashuri, madje, edhe me shenjat e kolerës. Për më tepër, ai ka shkruar një vepër arti që rrezaton një humanizëm të atillë, që lexuesit do ta ruajnë thellë në zemër si diçka të shtrenjtë dhe do ta kujtojnë sa të kenë jetë në këtë botë. Kësaj radhe, kryevepra e Marquez na vjen në shqip përmes rishikimit dhe plotësimit ë gjuhën tone që i ka bërë përkthyesja Mira Meksi